Het jaar 2023 belooft een uitdagend jaar te worden. De economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne, de inflatie en de dalende koopkracht zorgen voor onzekerheid in de samenleving. Deze onzekerheid zal naar verwachting gaan zorgen voor een afname in het aantal vacatures. Ook het aantal banen zal minder hard stijgen in 2023 (UWV, mei 2022). Werkgevers maken zich zorgen: krapte op de arbeidsmarkt, stijgende energieprijzen en de prijzen van grondstoffen (Brekt, december 2022). Gelukkig blijft het niet bij zorgen maken. We werken met z’n allen hard om alle transities te realiseren. Daarnaast is ook de arbeidsmarktstructuur in grote ontwikkeling, zoals onder meer beschreven staat in de kamerbrief ‘Uitgangspunten voor de uitbreiding van de arbeidsmarktinfrastructuur’ (ministerie SZW, oktober 2022). De afgelopen maanden discussieerden we als Landelijk WSP Gemeenten met elkaar waar we in 2023 onze focus op willen leggen. Lees hieronder vier mooie uitgangspunten die we graag met jullie delen.

Op 31 december 2022 zal het Landelijk WSP Gemeenten anderhalf jaar oud zijn. Na de pilotjaren als Schakelpunt kunnen we zeggen dat de trein die het Landelijk WSP Gemeenten heet, op volle snelheid rijdt. Deze rit heeft ons dit jaar weer veel mooie dingen gebracht. We hebben nieuwe collega’s mogen verwelkomen: welkom adviseurs Natascha van Wanrooij en Remco Geerts en programmaondersteuner Rachel van der Heijden. En ook wijzelf, Brigitte Jansen als manager en Tessa van Tilburg als communicatieadviseur, zijn ingestapt. Helaas hebben we ook van een paar collega’s afscheid genomen, zo zijn Liese van Oort, Nawel Khelil en Sven van Brakel op een perron uitgestapt om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Een rijdende trein die een hele mooie route heeft afgelegd.

Niet alleen staat mijn baan in het teken van inclusiviteit, ook bij steeds meer werkgevers zie ik dat dit meer top of mind wordt. Of dit nu komt door de grote tekorten op de arbeidsmarkt of door onze maatschappelijke bewustwording van het belang van een inclusieve arbeidsmarkt laat ik even in het midden. Ik kies voor het laatste. Dit merk ik door de toenemende bereidheid van werkgevers om meer te willen investeren in hun inclusieve beleid. Yes! Ik ben voor! Samen gaan we aan de slag en nemen we onze 35 arbeidsmarktregio’s mee in deze plannen en ideeën. Gaat dit altijd goed? Zeker niet. Leren we hier belangrijke lessen uit? Zeker weten. Een paar van deze voorbeelden wil ik toelichten.

De Spanningsindicator van UWV geeft aan dat er in alle beroepsgroepen sprake is van krapte. Dat is wel iets om even bij stil te staan. Deze krapte betekent dat werkgevers in alle beroepsgroepen nu klanten moeten laten wachten, of zelfs teleurstellen. De geannuleerde vluchten op Schiphol zijn daarvan een sprekend voorbeeld. Vlucht geboekt, vliegtuig staat klaar, maar toch niet op reis kunnen door gebrek aan personeel. Op deze manier liggen productielijnen gedeeltelijk stil, staan bezorgauto’s in de garage en lopen wachttijden bij bestellingen of afspraken fors op.

De brede krapte zorgt ervoor dat alle beroepsgroepen kandidaten zoeken in dezelfde beperkte vijver. Om het eigen aquarium te laten functioneren, bieden werkgevers hogere salarissen, flexibiliteit in werktijden en -plekken, opleidingsmogelijkheden en proberen ze parttime medewerkers te verleiden tot urenuitbreiding. En dit werkt.

Een andere oplossing voorkomt dat medewerkers aan de ene kant een gat achterlaten als ze overstappen om een ander gat op te vullen. Het inschakelen van het potentieel dat nog niet werkt, geeft daarmee een hoger netto resultaat voor de arbeidsmarkt. Maar inderdaad, dit potentieel kent een mismatch tussen wat de arbeidsmarkt vraagt en wat zij kan bieden.

Er zijn gelukkig mogelijkheden om deze mismatch te verkleinen. Sommige op korte termijn, andere op wat langere. Wat zien wij als goede mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan?

Het eerste live evenement van het jaar, of beter gezegd, na de coronapandemie. Vanuit het Landelijk WSP Gemeenten organiseerden we een bijeenkomst voor de landelijke werkgevers én arbeidsmarktregio's met als thema 'Leven Lang Ontwikkelen'. Een leven lang leren staat bij ons allemaal hoog op de agenda, want hoe betrek je (nieuwe) medewerkers duurzaam in je organisatie? En welke wegen kun je als werkgever ook met de gemeentelijke kandidaten bewandelen om tot die duurzame baan te komen? Tijdens de inspiratiebijeenkomst van vorige week hebben we dit samen met onze gasten en gastsprekers uitvoerig besproken en interessante ervaringen met elkaar gedeeld!