Het Landelijk WSP Gemeenten ondersteunt arbeidsmarktregio’s bij de uitvoering van de Participatiewet. Tenminste, bij een deel ervan. Maar wat regelt deze wet nu precies? Ik begrijp goed dat een wet van 8 hoofdstukken, 86 artikelen en nog veel meer subartikelen niet volledig in deze blog te vatten is. Een dappere, korte poging treft u hieronder.
Het belangrijkste doel van de Participatiewet is zoveel mogelijk mensen te laten werken in een zo regulier mogelijke werkomgeving. Hiermee worden banen bedoeld waarvan we elke dag de vacatures tegen komen. Voor diegenen die niet aan de slag kunnen in deze zo regulier mogelijke omgeving, zijn speciale werkomgevingen beschikbaar.
De Participatiewet wordt decentraal uitgevoerd. Dit betekent dat de uitvoering bij, in dit geval, de gemeenten ligt en niet bij de centrale overheid in Den Haag. Om deze reden is in de wet een opdrachtbeschrijving aan de gemeenten beschreven, compleet met de verplichting om de aanpak te beschrijven in verordeningen. De gemeente beschrijft hierin de spelregels die gelden voor werkzoekenden, de gemeente zelf en werkgevers.
In veel gevallen wordt bij de Participatiewet gedacht aan de Banenafspraak en begeleiding naar werk van werkzoekenden. De wet regelt daarnaast ook het inkomen voor mensen die geen andere manier hebben om hun dagelijkse kosten te kunnen betalen. Hun rechten en plichten staan beschreven in de wet, waarbij een belangrijk uitgangspunt is dat inkomen uit werk voor het inkomen uit de uitkering gaat. De mogelijkheden om een eigen inkomen te verdienen, moeten daarom zo goed mogelijk worden benut.
Om werkzoekenden te helpen om werk te vinden en houden, kan de gemeente instrumenten inzetten, zoals de loonkostensubsidie, scholing en premies. De Participatiewet schrijft nauwelijks iets voor over de manier waarop, zoals past bij een wet die decentraal wordt uitgevoerd. Het ‘wat’ is strikt omschreven, het ‘hoe’ is aan de gemeenten zelf. Dit geeft de gemeenten de mogelijkheid om in te spelen op lokale en regionale omstandigheden op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd wordt de aanpak binnen de arbeidsmarktregio's (waar de gemeenten deel van uitmaken) en landelijk onderling afgestemd, om het voor werkgevers die in meer dan één regio actief zijn overzichtelijk te houden.
In de aanhef beschreef ik al dat het onmogelijk is om de volledige Participatiewet samen te vatten in één enkele blog. Hoe en wanneer kunnen loonkostensubsidies of andere regelingen worden toegepast, is voldoende materiaal voor een blog op zich. Zaken met betrekking tot het inkomensdeel van de wet, zoals onderhoudsplicht, voorliggende voorzieningen, de inlichtingenplicht en vele andere onderdelen staan uitvoering beschreven. Heeft u een vraag over specifieke onderdelen van de wet gericht op werk, dan kan uw regionale aanspreekpunt u hier vast mee verder helpen. Heeft u een adviseur bij het Landelijk WSP Gemeenten? Wij staan graag voor u klaar!
Michiel Huisman, adviseur Landelijk WSP Gemeenten