Momenteel hebben we eigenlijk in iedere branche te maken met personeelstekorten. Dit maakt dat werkgevers meer dan ooit tevoren om zich heen kijken naar beschikbaar personeel. Er is een aantal doelgroepen waar steeds meer aandacht aan gegeven wordt om deel te laten nemen op de arbeidsmarkt ter versterking van de economie en het oplossen van de tekorten. In deze blog deel ik graag kennis en de juiste route naar meer kennis over werken met twee relatief, steeds meer gewaardeerde, onbekende doelgroepen: arbeidsmigranten en statushouders.
Arbeidsmigranten
Arbeidsmigranten zijn mensen die meestal niet gedwongen zijn hun thuisland te verlaten, maar op zoek gaan naar betere kansen of verhuizen vanwege opleiding, werk, of omdat ze trouwen met hun (buitenlandse) partner. Arbeidsmigranten zijn vrij om terug te keren naar hun thuisland wanneer ze dat willen. Arbeidsmigranten kunnen een klein stukje van de oplossing zijn voor werkgevers, maar zullen niet al het personeelstekort in Nederland op kunnen lossen. Wel zijn arbeidsmigranten inmiddels onmisbaar geworden voor de Nederlandse economie. Hierover las ik een interessante publicatie van Eefje Brul (beleidsadviseur bij AWVN).
Statushouders
Statushouders zijn mensen die gedwongen zijn hun thuisland te verlaten door bijvoorbeeld oorlog of geweld en een verblijfsvergunning hebben gekregen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt deze vergunninghouders aan gemeenten. Statushouders krijgen de kans om wetmatig permanente inwoners en uiteindelijk burgers te worden. Het aantal statushouders in Nederland groeit en al deze mensen beschikken al over kennis, ervaring & skills. Ze worden daarom door steeds meer bedrijven gezien als onderdeel van de oplossing voor de personeelstekorten.
Waar het voorheen nog best vreemd was om in winkels in een andere taal aangesproken te worden dan Nederlands, is Engels tegenwoordig ook geaccepteerd.
Maar is de schakeling om statushouders in te zetten in je bedrijf nu zo makkelijk?
Ja en nee. Ja, want de keuzemogelijkheden voor werkgevers worden steeds minder en dus zul je jezelf als ondernemer moeten aanpassen aan de huidige tijd. Maar ook nee, omdat trajecten voor statushouders vaak extra aandacht, focus, acceptatie en begeleiding met zich meebrengt.
Werken met arbeidsmigranten en statushouders
Hoe pak je dat nu aan als organisatie? Je hebt besloten dat je wilt gaan werven onder arbeidsmigranten en/of statushouders, en dan?
Het is van belang om de volgende punten in de gaten te houden:
- Juiste verwachtingen hebben.
- Inzet van juiste instrumenten om passende hulp de bieden waar deze nodig is.
- Draagvlak in het hele bedrijf
Juiste verwachtingen
De juiste verwachting van werken met arbeidsmigranten en/of statushouders is ontzettend belangrijk. Stel jezelf daarom vooraf vragen als: Wat verwacht ik van deze personen wanneer ze starten op een functie bij het bedrijf? Lopen ze dezelfde route als het personeel dat ik eerder heb aangenomen? Wat voor aanpassingen zijn er binnen het bedrijf nodig om deze personen goed te laten landen?
Stel daarnaast ook voor jouw organisatie vast wat de minimumeisen zijn om iemand in te laten stromen in een bepaalde functie. Voldoet iemand niet aan de minimumeisen, is er dan een reëel voortraject in te richten waarin mensen deze minimumeisen kunnen halen? Wanneer er een voortraject nodig is: wat zijn de investeringen? Zowel van de organisatie, de nieuwe medewerker, als van publieke partijen.
Terugkerende elementen in een voortraject zijn: taalbeheersing, leren kennen van elkaars cultuur en het eigen maken van vaktaal. Soms is het halen van basisdiploma's ook een vereiste om daarna snel aan de slag te kunnen in de praktijk. Met name snel aan de slag in de praktijk gaan, levert grote voordelen op:
- Taal en vaktaal worden sneller geleerd
- Direct productief voor het bedrijf
- Goede omgang met collega’s
- Verbinding en groei van loyaliteit naar de organisatie
Inzet van juiste instrumenten om passende hulp te bieden waar deze nodig is
Er zijn veel verschillende instrumenten beschikbaar die ingezet kunnen worden voor statushouders om te zorgen dat ze goed landen in de organisatie. Instrumenten die hierbij vaak worden ingezet zijn:
- Taalondersteuning
- Harry helpt training anderstaligen (of vergelijkbare cursus) voor medewerkers van de werkgever.
- Jobcoaching
Het is van belang om hierbij wel altijd uit te gaan van het individu. Niet iedereen heeft dezelfde begeleiding nodig. Een hulpmiddel hierbij zou bijvoorbeeld het stappenplan Begeleidingsnoodzaak geplaatst door WSP Midden Gelderland in Dennis kunnen zijn.
Voor arbeidsmigranten zijn bovenstaande instrumenten (vaak) niet beschikbaar via de gemeente. Instrumentengids Dennis kan gebruikt worden om andere mogelijke instrumenten in te zetten.
Draagvlak in het hele bedrijf
Wanneer de eigen medewerkers niet de noodzaak en de voordelen zien, zal het laten landen van arbeidsmigranten en/of statushouders lastig worden. Zorg daarom ook altijd voor draagvlak. Dit kan onder andere door:
- In een vroeg stadium het personeelstekort bespreekbaar te maken in de organisatie.
- Samen onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om dit op te lossen.
- De mogelijke oplossingen ook inhoudelijk te bespreken met mogelijke gevolgen voor het zittende personeel. Wat vraagt het extra van hen? Krijgen zij de ruimte om te begeleiden, coachen en ondersteunen. Wie zou deze extra taak graag willen doen?
Werkgeversdienstverlening ter ondersteuning
Uiteraard is het voor ondernemers belangrijk om een duurzaam en inclusief personeelsbeleid te voeren. Dit helpt enorm bij het vinden en behouden van het schaarse personeel. Ondersteuning hierin wordt geboden door verschillende werkgeversdienstverleners:
